Thema naar overzicht

Praktijkgericht onderzoek

Wat is praktijkgericht onderzoek?
Het hoger beroepsonderwijs heeft sinds begin deze eeuw met de introductie van lectoraten een eigen, unieke vorm van onderzoek ontwikkeld: praktijkgericht onderzoek. Praktijkgericht onderzoek heeft als doel om relevante kennis of kennisproducten op te leveren voor de beroepspraktijk, zoals prototypes, proefopstellingen, toolkits en applicaties. Praktijkgericht onderzoek start met een vraag vanuit de praktijk. Het gaat om problemen waar professionals in hun dagelijkse praktijk tegenaan lopen en kansen die zich voordoen. Het is onderzoek dat direct oplossingen biedt voor grote maatschappelijke opgaven, bijvoorbeeld op het gebied van energie en klimaat, technologische verandering en digitalisering, zorg en onderwijs, en kansengelijkheid. 

Wat is kenmerkend voor praktijkgericht onderzoek?
De co-creatie tussen onderwijs, onderzoek en de beroepspraktijk is kenmerkend voor praktijkgericht onderzoek; onderzoek voor én met praktijkprofessionals, uitgevoerd met studenten en docenten. Deze samenwerking betreft zowel de vraagstelling, de uitvoering als de directe toepassing (doorwerking) van resultaten in de beroepspraktijk en het hoger beroepsonderwijs: het onderzoek helpt ondernemers te innoveren én zorgt ervoor dat nieuwe inzichten direct in het hbo-onderwijs terechtkomen zodat het onderwijs goed blijft aansluiten op de arbeidsmarkt. Praktijkgericht onderzoek vindt vrijwel altijd plaats in regionale netwerken, en is multidisciplinair en kort-cyclisch van aard binnen langer lopende onderzoekslijnen zodat het blijft aansluiten bij de behoeften van de praktijk. Praktijkgericht onderzoek is daarmee een belangrijke schakel tussen fundamenteel onderzoek en onze samenleving. 

Resultaten met impact
Het praktijkgericht onderzoek heeft zich in de afgelopen kwart eeuw sterk ontwikkeld, en heeft met haar lectoraten en regionale netwerken zoals Centres of Expertise en fieldlabs inmiddels grote impact. Hogescholen vervullen daarmee een spilfunctie in regionale kennis- en innovatie ecosystemen en fungeren als kennisversnellers van Nederland. Het onderzoek is bovendien een motor voor het actualiseren van opleidingen en het continu verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Het praktijkgericht onderzoek van hogescholen is daarmee uitgegroeid tot een waardevol onderdeel van het Nederlandse kennis- en innovatie-ecosysteem. Voor meer informatie zie de Monitor Praktijkgericht Onderzoek 2022

Voorbeelden
Praktijkgericht onderzoek is vanwege de verbondenheid met de beroepspraktijk erg divers. De jaarlijkse Monitor Praktijkgericht Onderzoek bevat voorbeelden van hoe het praktijkgericht onderzoek van hogescholen bijdraagt aan het onderwijs, de arbeidsmarkt, en impact maakt op de regio waarin hogescholen gevestigd zijn. Ook het PIT-magazine van Regieorgaan SIA - over de impact van praktijkgericht onderzoek van hogescholen op de samenleving - is een nuttige bron van informatie. Voor toonaangevende voorbeelden van praktijkgericht onderzoek zie het overzicht van de Deltapremie winnaars. De LinkedIn pagina van de Vereniging Hogescholen bevat meer actuele voorbeelden van praktijkgericht onderzoek. Het platform voor praktijkgericht onderzoek van hogescholen, Publinova, presenteert meer informatie over onderzoekers, onderzoeksprojecten en resultaten.

Agenda voor de toekomst 
Weliswaar heeft het praktijkgericht onderzoek een plek gekregen in het onderzoekslandschap van Nederland, het potentieel van hbo-onderzoek wordt nog niet volledig erkend en benut. In de Strategische onderzoeksagenda hbo 2022-2025: praktijkgericht onderzoek als kennisversneller wordt aangegeven hoe het praktijkgerichte onderzoek wordt versterkt, wat het hbo daarvoor nodig heeft en wat het zelf gaat doen. De agenda richt zich op het verder uitbouwen en verduurzamen van het praktijkgericht onderzoek aan hogescholen, met een focus op vier ambities: (1) verbinding en samenwerking; (2) zichtbaarheid en toegevoegde waarde; (3) kwaliteitscultuur en (4) onderzoekscultuur en -structuur. Echter, meer structurele financiering is nodig om deze maatschappelijk-gedreven ambities waar te maken. We trekken samen op met onze partners in de kenniscoalitie om de politiek op te roepen om meer te investeren in onderzoek en innovatie. Lees het manifest en position paper ‘Gelijke kansen voor hogeschoolstudenten’ voor een verdere toelichting van de propositie van het hbo. 


Subthema's: Hogescholen en regionale kennisontwikkeling - Valorisatie van praktijkgericht onderzoek - Hogescholen en missiegedreven innovatiebeleid - Deltapremie - Professional doctorateKwaliteitszorg praktijkgericht onderzoek - Kwaliteitszorg professional doctorateOpen Science in het hbo

Contactpersoon

Martine Rutten Team Onderzoek

Gerelateerd nieuws

36 hogescholen delen brief met 460.000 studenten: ‘Maak bezwaar!’

Article

De voorzitters van alle 36 hogescholen in Nederland delen met al hun 460.000 studenten een bericht waarin zij zich uitspreken tegen de bezuinigingen van het kabinet op het hbo. In een brief nemen zij met name de langstudeerboete op de korrel. “We zijn er voor jou en maken ons met jou zorgen om jouw toekomst en die van Nederland, omdat we zien dat het studeren jou door de bezuinigingen van het kabinet-Schoof moeilijk gemaakt wordt,” schrijven de voorzitters van de hogescholen die zijn aangesloten bij de Vereniging Hogescholen. 

Lees meer

Hogescholen voeren campagne tegen bezuinigingen en ‘Voor de toekomst van Nederland’

Article

Alle 36 hogescholen lanceren vandaag de landelijke campagne ‘Ik maak bezwaar tegen de bezuinigingen op het hbo - Voor de toekomst van Nederland’. Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen: "Hogescholen zijn bij uitstek de plek om mensen snel en effectief voor te bereiden op de arbeidsmarkt, ook voor beroepen waarin tekorten zijn, zoals in het onderwijs, de techniek en de gezondheidszorg. Hogescholen zorgen voor kennis en innovatie in de regio. De plannen van het kabinet doorkruisen dat. Daarom komen wij stevig in actie tegen de kabinetsplannen."

Lees meer

Prinsjesdag 2024: Bezuinigen op hbo schaadt studenten en economie

Article

“Onze boodschap is duidelijk: bezuinig niet op de opleidingen van onze studenten, maar investeer juist in het hbo", zegt Maurice Limmen, voorzitter Vereniging Hogescholen in reactie op de vandaag gepresenteerde begroting 2024 van het ministerie van OCW. “De kabinetsplannen dreigen de opleiding van voldoende gekwalificeerde mensen te bemoeilijken. Dit terwijl juist hogescholen bij uitstek de plek zijn om mensen snel en effectief voor te bereiden op de arbeidsmarkt: 93% van onze studenten heeft binnen drie maanden na afstuderen een betaalde baan. Als het kabinet woord houdt en daadwerkelijk het hbo wil stimuleren, moeten de bezuinigingen juist worden geschrapt.” De zorgen van de hogescholen worden vandaag nog eens extra onderstreept door de kritiek op de kabinetsplannen van CPB, SCP en PBL die stellen dat de bezuinigingen op onderwijs, onderzoek en innovatie de ‘welvaart in de toekomst’ schaden.

Lees meer

Meer informatie