Met deze extra investeringen in onderwijs, kennis en innovatie bereikt Nederland in 2030 de doelstelling 3% van het bbp aan onderzoek en ontwikkeling te besteden; een doel dat het inmiddels demissionaire kabinet-Schoof zichzelf heeft gesteld. Dit is echter nog niet in de begroting opgenomen.
Steeds vaker worden kennis en technologie ingezet als machtsmiddel in de geopolitiek. Daarnaast vragen grote systeemtransities, zoals de energietransitie, om innovatieve oplossingen. Dit zet wereldwijd een investeringsversnelling in kennis en innovatie in gang, terwijl Nederland achterblijft. Dit gaat ten koste van onze (digitale) soevereiniteit en maakt ons afhankelijker van bijvoorbeeld big tech-bedrijven.
Marcel Levi, voorzitter van de Kenniscoalitie: “Weer koploper in kennis en innovatie worden, helpt Nederland vooruit! Met oplossingen voor de grote uitdagingen waar we voor staan, zoals woningbouw en energietransitie, én met het (door)ontwikkelen van nieuwe technologieën. En het maakt ons minder kwetsbaar voor internationale spanningen en minder afhankelijk van grootmachten.”
Investeren betaalt zich dubbel en dwars terug en levert waarde op voor Nederland, stelt de Kenniscoalitie, en is ook hard nodig: “Zonder verdere actie lopen de uitgaven voor kennis en innovatie verder terug en raken we sowieso verder achter op ons omringende landen. Dat tij moeten we nu keren, anders gaat dit ten koste van onze brede welvaart of strategische autonomie.”
Verhogen R&D-uitgaven
Concreet beveelt de Kenniscoalitie het volgende aan:
- Een nieuw instrument voor strategische innovatieprogramma’s
- Betere afstemming op en meer middelen in ons instrumentarium voor EU-financiering van R&D, zodat geen EU-budget (meer) blijft liggen door gebrek aan cofinanciering of matching
- Modernisering wetenschappelijke infrastructuur via OCW en NWO, en experimentele en nieuwe valorisatie-infrastructuur bij publieke kennisinstellingen, zoals TO2- en hbo-instellingen
- Oprichting van een nationale investeringsinstelling voor start- en scale-ups (bijv. via inzet pensioenfondsen)
- Stabiele bekostiging van wetenschappelijk, praktijkgericht en toegepast onderzoek
Een ‘whole of society’-aanpak
Defensie en weerbaarheid vragen om een kennissector-brede aanpak, die het hele kabinet én brede kennisveld aangaat: een ’whole of society-aanpak’. In het bijzonder ziet de coalitie kansen voor een nieuw instrument voor strategische innovatieprogramma's, die de Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie en de Nationale Technologie Strategie met elkaar verbindt. Hiermee kan ook het tekort aan hoognodig bèta- en techniektalent en het stimuleren van publiek-private samenwerking onderdeel van worden.
Door combinatie hiervan met een offensieve technologie- en innovatie-investeringsagenda kan Nederland haar lange-termijn-verdienvermogen behouden en versterken. Publiek-private samenwerking hierin zorgt ervoor dat we de vertaalslag van onderzoek naar concrete toepassing kunnen versnellen, samen met het bestaande mkb, en start- en scale-ups. Hierbij kunnen we voortbouwen op de Nederlandse kracht van publieke-private samenwerking opgebouwd in regionale kennisecosystemen.
De overheid moet het aantrekken van institutioneel kapitaal in start-ups bovendien verder ondersteunen. Hiermee stimuleer je hun doorgroei tot scale-ups, die veel aan R&D doen, en verhoog je de private R&D-uitgaven. Private uitgaven in R&D zullen verder door gerichte extra publieke financiering moeten worden aangetrokken en gestimuleerd, met substantiële en duurzame private R&D uitgaven als doel. Dat vraagt wel stabiliteit in het fiscaal innovatie-instrumentarium en overheidsbeleid in het algemeen.
Stabiliteit in het wetenschapssysteem
Daar hoort ook stabiliteit in het wetenschapssysteem bij. Dit betekent stabiliteit in de basis voor fundamenteel, toegepast en praktijkgericht onderzoek, met ruimte voor ongebonden onderzoek, talentontwikkeling en excellente onderzoeksfaciliteiten: voorwaarden om Nederland het meest aantrekkelijke R&D-land in Europa en top-5 wereldwijd te laten zijn. Ook moeten we een land blijven waar talent zich thuis voelt – vanwege een gunstig onderzoeksklimaat en waarden als academische vrijheid én een steeds krappere arbeidsmark voor kennisintensieve bedrijvigheid.
Verkiezingsdebat Kenniscoalitie
Nederland behoort tot de wereldwijde top qua innovatievermogen; Nederland heeft het talent, de denkkracht en de ondernemersgeest. Voor onze welvaart zijn wij sterk afhankelijk van kennis en innovatie. Ook dus een belangrijk onderwerp voor de verkiezingen dit najaar. Daarom organiseert de Kenniscoalitie het verkiezingsdebat voor onderzoek en wetenschap. Dit vindt plaats op dinsdag 21 oktober in Nieuwspoort, vanaf 16 uur.
Over de Kenniscoalitie
De Kenniscoalitie is een samenwerkingsverband en bestaat uit Universiteiten van Nederland, Vereniging Hogescholen, de MBO Raad, Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra, KNAW, NWO, ZonMw, VNO-NCW, MKB-Nederland, ROM-Nederland en TO2-federatie (instituten voor toegepast onderzoek). De coalitie streeft naar optimale condities om onderzoek en innovatie te laten bloeien en fungeert als gesprekspartner voor de overheid.
Voor meer informatie verwijzen we je naar het bericht op de website van de NWO.