HTNO Roadmap 2025

Thema 1   HTNO Professional 2025
1 Umbrella shaped engineer. Ontwikkelen en implementeren van een raamwerk waarin opleidingen en studenten bewuste keuzes maken voor een profiel als HTNO-professional.
2 Talentontwikkeling op maat. Ontwikkelen van mogelijkheden voor studenten, binnen en buiten de opleiding, om hun talenten te ontwikkelen om aan de gevraagde variëteit van HTNO-professionals te kunnen voldoen.
Thema 2   Inrichting onderwijs voor 4 op de 10
3 Voorlichting en werving. Het realiseren van ‘4 op de 10’ begint bij het proces vóórdat een student besluit te gaan studeren. Actuele en aantrekkelijke voorlichting en werving is dan ook cruciaal.
4 Verbeteren van didactiek en rendement. Aantrekkelijke onderwijsprogramma’s, gepaste didactiek, flexibelere routes en bekwame docenten, zorgen dat studenten die beginnen aan een opleiding in de techniek deze ook afronden.
5 Werkveld en maatschappij. Inrichten van het proces van aansluiting met het werkveld per domein en het ophalen van kritische maatschappelijke (cross-sectorale) thema’s om zo de ambitie voor meer studenten in de techniek door te vertalen naar kansrijke domeinen.
Thema 3   Leven lang leren binnen HTNO
6 Vraaggestuurd opleidingsaanbod. Ontwikkelen van een landelijk dekkend vraaggestuurd opleidingsaanbod, aansluitend bij profilering hogescholen en wensen van student, bedrijfsleven en maatschappij.
7 Flexibel, tijd- en plaatsonafhankelijk leren. Ontwikkelen van leeruitkomsten, leerwegonafhankelijke toetsing en beoordeling en modulair onderwijs voor volwassenen.
Thema 4   Profilering en differentiatie
8 Profileringslandkaart. Ontwikkelen van een gedetailleerde landkaart van profilering van techniekhogescholen binnen domeinen en binnen de regio’s.
9 Profileringsynergie. Doordenken hoe de profilering van hogescholen zich verhoudt tot en vertaalt in het aanbod van onderwijs en praktijkgericht onderzoek en hoe deze elementen elkaar kunnen versterken.
Thema 5   Randvoorwaarden
  10 Versterken domeinstructuur. Beter benutten en doorontwikkelen van overleg, afstemming en actie binnen de domeinen om uitvoering van de Roadmap mogelijk te maken.
11 Versterken samenwerking over domeinen heen. Naast domeinstructuur is het cruciaal dat er ook aandacht besteed wordt aan de snij- en grensvlakken en het transdisciplinaire.


Aanleiding
"Ontwikkel een kennisinfrastructuurplan waarin een visie wordt neergezet op het techniekonderwijs in 2025. Hoe ziet het hbo techniekonderwijs er in 2025 uit, welke kenmerken heeft dit onderwijs dan en via welke stappen kan dit worden bereikt (Roadmap)?" Met die opdracht ging het sectoraal adviescollege hoger technisch en natuurwetenschappelijk onderwijs (HTNO), na overleg met de portefeuillehouder techniek van het bestuur van de Vereniging Hogescholen, begin 2015 aan de slag.

De Roadmap is het resultaat van een proces dat startte met de sectorale verkenning HBO Techniek in Bedrijf uit 2011. De Verkenningscommisie Van Pernis concludeerde daarin onder meer dat er teveel smalle opleidingen in het HTNO waren. In 2015 is het opleidingsaanbod praktisch gehalveerd, van 65 naar 36 unieke opleidingen, resulterend in een overzichtelijker aanbod van alle partijen.

Op de HTNO-tweedaagse in 2014 is gesteld dat deze zogenaamde techniekconversie niet als een eindpunt gezien moet worden, maar als een middel dat een hoger doel dient.  Namelijk: hogescholen leveren meer en beter toegeruste beroepsbeoefenaren aan de markt.

Om deze doelen handen en voeten te geven is een planmatige aanpak nodig met concreet geformuleerde doelen en heldere wegen. Er is zo’n plan voor één van de techniekdomeinen, namelijk het Domein Applied Science (DAS), in de vorm van een kennisinfrastructuurplan. Daarop hebben alle betrokken partijen enthousiast gereageerd. Het plan van DAS heeft als inspiratie gediend voor de Roadmap HTNO.

Belang
De Commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijs Stelsel (Commissie Veerman) deelde in 2010 al mee: "Geef een krachtige impuls aan de kwaliteit en diversiteit van het Nederlandse hoger onderwijs. Het uitgangspunt is dat de kwaliteit over de volle breedte van het hoger onderwijs en onderzoek omhoog moet." Een jaar later formuleerde de Commissie Van Pernis een vierledige uitdaging: 1. De kwaliteit van het beroepsonderwijs staat onder druk, 2. Er zullen aanzienlijk meer mensen opgeleid moeten worden in de techniek, 3. Beperkte middelen voor (technisch) onderwijs maakt samenwerking noodzakelijk, 4. De dynamiek in de markt neemt sterk toe.

Vervolgen is in 2014 de Actieagenda Smart Industry verschenen. Deze onderstreept nog maar eens het belang van samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven, het opleiden van professionals met kennis en kunde waar het bedrijfsleven behoefte aan heeft en het uitwisselen van state of the art kennis op het gebied van techniek en ict.

De sector HTNO is direct na het verschijnen van het rapport van de Commissie Van Pernis in 2011 gestart met de herordening van zijn opleidingsaanbod. Daarvoor heeft de sector binnen de verschillende domeinbrede bachelors ontwikkeld, die de benodigde ruimte en wendbaarheid kunnen accommoderen. Daarin zijn verschillende smallere bachelors opgegaan waardoor het aantal unieke opleidingen dus praktisch is gehalveerd. Nu deze techniekconversie is uitgevoerd, is het zaak om ook aan de slag te gaan met de overige uitdagingen voor toekomstbestendig techniekonderwijs zoals die geformuleerd zijn door de verschillende commissies.

Werkwijze
Tijdens de HTNO-tweedaagse in  2014 zijn de belangrijkste thema’s geformuleerd die naast de herordening van het opleidingsaanbod van belang zijn voor de ontwikkeling van toekomstbestendig bètatechniekonderwijs. Deze thema’s vormden met elkaar de basis voor de Roadmap HTNO 2025. Tijdens de HTNO-tweedaagse zijn de eerste ideeën gedeeld met het bredere HTNO-netwerk en met externe stakeholders zoals branche- en beroepsorganisaties, ministeries, Platform Bètatechniek en Stichting Techniekpromotie. Tijdens deze tweedaagse bleken de thema’s en prioriteiten op brede steun te kunnen rekenen. Op basis van de discussie en input tijdens deze tweedaagse is het HTNO-netwerk en de externe stakeholders gevraagd om verdere input te leveren voor de operationalisatie van de Roadmap. Dit is op 18 november 2015 tijdens een werksessie met verschillende betrokkenen besproken.

Al deze input bij elkaar genomen heeft geleid tot deze Roadmap met haar thema’s en actielijnen. Tijdens de duur van de Roadmap zal gewerkt met een dynamisch uitvoeringsprogramma en worden de lopende activiteiten en behaalde resultaten gepresenteerd op deze website.