Publicaties / Thema's

Onderzoeksrapporten project Kwaliteit en Studiesucces

Met het project Kwaliteit en studiesucces (looptijd: 2015 en 2016) zijn de inspanningen in beeld gebracht van de hogescholen op het gebied van begeleiding en omndersteuning van het studiekeuzeproces. Ook is intensieve kennisdeling tussen de hogescholen gerealiseerd. Zo zijn themabijeenkomsten en congressen georganiseerd. Daarin kwam naar voren dat sommige maatregelen om het studiesucces te bevorderen meer effect lijkt te hebben dan andere. In een aantal verdiepende studies is verkend wat succes- en faalfactoren voor deze maatregelen zijn. Zo leren we van elkaar en ontstaat een beeld van de kansen en belemmeringen om maatregelen breder in het onderwijs toe te passen. We zijn trots dat wij de volgende rapporten kunnen publiceren:

  • 'Studiekeuzechecks binnen de G5' - Hogeschool Inholland;
  • 'Bindend studieadvies, Intake en Matching bij Avans Hogeschool' - Avans Hogeschool;
  • 'Evaluatieonderzoek studieloopbaanbegeleiding' - Saxion Hogeschool;
  • 'Van leerling naar student' - Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (publicatie volgt z.s.m.).

Vincent Tinto
Het is bijzonder dat we de rapporten vooraf kunnen laten gaan door een publicatievan de eminente Amerikaanse onderwijskundige Vincent Tinto. Hij heeft niet alleen de keynote verzorgd tijdens het afsluitende congres van het project Kwaliteit en studiesucces dat op 8 december 2016 plaats vond bij de HAN. Tinto heeft ook nadrukkelijk gereflecteerd op de ontwikkelingen in het Nederlandse hbo en die toegevoegd aan zijn rijke oeuvre. In zijn publicatie pleit Tinto er voor dat opleidingen in het hoger onderwijs zich verplaatsen in de leefwereld van hun studenten om zo te begrijpen wat maakt dat ze succesvol zijn in hun studie. Zonder concessies te doen aan de kwaliteit van het onderwijs! Hij wijst erop dat steeds meer studenten een zodanige maatschappelijke druk ervaren dat dit wel ten koste moet gaan van de (mentale) ruimte om hun studie centraal te stellen. Opleidingen moeten zich daar rekenschap van geven, bijvoorbeeld in de organisatie van het curriculum en de begeleiding die zij studenten bieden.

Maatwerk
De onderzoeksrapporten geven een rijk beeld van maatregelen die hogescholen de afgelopen jaren hebben genomen om de kwaliteit te verhogen en vooral ook het studiesucces te stimuleren. Ze laten zien dat het allesbehalve eenvoudig is om de beoogde resultaten ook daadwerkelijk te realiseren. Het is vaker gezegd, maar onderwijs is geen koekjesfabriek waar je door wat met de ingrediënten te variëren voorspelbare andere koekjes kunt leveren. Wat bij een hogeschool voor de ene opleiding prima resultaten geeft, werkt bij andere opleidingen juist niet. Wat havisten aanspreekt, schrikt mbo’ers juist af. Enzovoort. Er moet dus met een groot aantal factoren rekening worden gehouden wil beleid gericht op het bevorderen van studiesucces kans van slagen hebben. Maatwerk is het toverwoord.

Effect
Toch lijkt het erop dat alle maatregelen van de afgelopen jaren wel effect sorteren. De meest recente cijfers laten een daling van de uitval in het eerste studiejaar zien. Ook het aantal studiewisselaars neemt licht af. Het zal de kunst zijn deze ontwikkeling te bestendigen. Met de kanttekening dat de uitval nooit nul zal zijn en niet per se negatief geduid hoeft te worden. En het wisselen van studie is onlosmakelijk verbonden met de oriënterende functie van de propedeuse.

Stimuleren
Met de publicaties willen we bijdragen aan een voortgaande zoektocht naar maatregelen die werken, en dat liefst op een zo efficiënte manier. De Vereniging Hogescholen zal de komende jaren de kennisdeling rond studiesucces dan ook blijven stimuleren.